Гісторыя Чарэйскага княства звязана з гіст. Чарэйскага манастыра і пабудаванай Свята-Троіцкай царкв
... Помнікам архітэктуры позняга барока з'яўляецца Троіцкая царква, пабудаваная Львом Сапегам у 1599 г. Кандыдат тэхнічных навук Роальд Раманаў у артыкуле «Церковь над озером» (газ. «Рэспубліка» ад 11 ліпеня 1996 г.) выказаў думку, што, магчыма, Троіцкая царква была ўзведзена італьянскім архітэктарам Арыстоцелем Фіораванці, які пабудаваў Успенскі сабор у Маскве.

Храм аднавежавы, зальнага тыпу, спачатку меў вялікую паўкруглую апсіду, якая не збераглася. Высокая трох'ярусная квадратная ў плане вежа-званіца дамінуе над астатнімі аб'ёмамі храма, расчлянёна карнізнымі паясамі і пілястрамі на 3 ярусы (пояс 1-га яруса праходзіць цэласнай цягай па ўсім перыметры царквы). Званіца прызначалася для абарончых мэт. Таўшчыня яе сцен 1,75 м., а паўночнай, унутры якой каменная лесвіца, 2 м. Асноўны прамавугольны ў плане аб'ём храма большы за аб'ём званіцы. Бакавыя сцены расчлянёны масіўнымі пілястрамі, 2 сярэднія звязаны перспектыўнай аркай і ўтвараюць шырокі партал. Сцены вежы і асноўнага аб'ёму прарэзаны вузкімі высокімі паўцыркульнымі аконнымі праёмамі. Асноўны аб'ём перакрыты цыліндрычным скляпепнем з распалубкамі.

Вежа царквы і руіны зальнага памяшкання захаваліся да нашага часу. Захавалася легенда, якая апавядае пра падзямелле, патайны ход ад якога вёў аж да Чарэйскага замка, быў пракладзены пад воз. Чарэйскім, а таксама аб велізарных багаццях, што захаваны ў падзямеллі. У наш час прайшлі чуткі аб рабаванні гэтых багаццяў. Наколькі ўсё адпавядае рэчаіснасці — дакладна невядома.

Ад Льва Сапегі засталося некалькі адметных царкоўных прадметаў Белацаркоўскага манастыра — абразы, царкоўнае начынне. Усё пазней трапіла ў рукі маскоўскіх захопнікаў у якасці ваеннай здабычы. Многае зрабіў сваімі рукамі Леў Сапега, як, напрыклад, напрастольны крыж (1596 г.) і плашчаніцу. Ксёндз Сцябельскі ўпамінаў пра старадаўні цудатворны абраз Чарэйскай Боскай Маці... .

Н. Кіндзяева
Памяць. Чашніці раён
Мінск. Беларуская навука. 1997